Geluk is niet te vangen in een potje. Als je het eenmaal bent, zul je het niet blijven. Hoe naïef het ook is, we verlangen zo naar blijvend geluk. Vooral als het even tegen zit in je leven. Juist dan kun je zo hunkeren naar dat geluksgevoel. Daar is niets mis mee. Alleen denk ik dat het streven naar geluk een keerzijde heeft. Namelijk, terleurstelling. Geluk is simpelweg niet oproepbaar is, maar zit in de kleine onverwachte dingen. Hoe cliché! Wat misschien ook een valkuil kan zijn is dat het streven naar, zo’n grote ruimte innemen dat je de kleine dagelijkse dingen mist die je verwonderen en juist dat geluksgevoel kunnen geven.
Je brein maakt een herinnering van het geluksgevoel. Dat betekent ook dat het heroepbaar is. Door af en toe even stil te staan en de tijd te nemen om al je zintuigen open te zetten en dat specifieke geluid te horen of geur te ruiken kan kan de eerste stap zijn om dat geluksgevoel weer opnieuw te ervaren. Maar wat kun je eigenlijk doen om je geluk te vergroten?
Wat is geluk?
Geluk, of eigenlijk geluksgevoel is een ervaring van een moment dat je het goed hebt, je tevreden voelt. Je zou een onderscheid kunnen maken in klein geluk, groot geluk of simpelweg plezier hebben. De mate van geluk is denk ik niet zo heel erg belangrijk. Ook in het kleinste geluk kan een groot gevoel schuilen. Denk maar aan je eigen gevoel als je een subtiele glimlach op iemands gezicht ziet verschijnen.
De glimlach is een universele uiting van geluk. Bij een seminar waar ik aanwezig was sprak de hoogleraar en klinische neuropsychologie Erik Scherder over de glimlach. Hij vertelde dat de glimlach al vroeg in onze ontwikkeling ontstaat. Zo in de in de vijfde tot zesde maand van de zwangerschap kunnen we een glimlach ontdekken. Nog opmerkelijker vond ik dat hij vertelde dat het ook een van de laatste dingen is wat overblijft in de laatste fase van ons leven. Hij sprak over mensen in een vergevorderd stadium van Alzheimer, die hun glimlach tot het laatst toe behielden. Zelf heb ik een glimlach mogen zien van een dierbare die net was gestorven. Door die glimlach werd ik gerustgesteld dat die persoon uit zijn lijden was. We weten nog weinig van de fase na het sterven, maar die glimlach deed wel iets met mij.
Een glimlach raakt ons diep. Dat stemt positief, denk ik dan. Geluk zit dus gewoon in ons.
5 factoren die bijdragen aan het geluksgevoel
Vanuit de positieve psychologie is onderzoek gedaan naar factoren die invloed hebben op ons geluksniveau. Daaruit blijkt dat het geluksgevoel een samenspel is van het pakketje genen wat je meekrijgt en je omgeving. Dat betekend dat een deel van ons geluksgevoel (40%) genotypisch is, dus wordt bepaald door de verzameling eigenschappen die je erft van je ouders. Het grootste deel van je geluksgevoel (60%) wordt bepaald door je omgeving. Je kunt dus zelf voor een groot deel invloed uitoefenen op je geluksgevoel. Laten we eerst eens kijken welke factoren dat zijn.
Lachen Lachen is niet alleen een uiting van geluk, het draagt er ook aan bij. Door te lachen activeer je het beloningssysteem in de hersenen en wordt dopmanie aangemaakt, een van onze gelukshormonen.
Optimisme Positieve emoties blijken mensen veerkrachtiger te maken, meer open-minded en uiteindelijk gelukkiger. Optimistische mensen blijken een betere lichamelijke en geestelijke gezondheid te hebben, betere sociale relaties en meer succes in werk en studie.
Bewegen Voldoende beweging op een dag kan je ook gelukkiger te maken. Het zorgt voor meer activiteit in je brein en net als bij het lachen meer aanmaak van dopamine.
Buitenlucht en zonlicht Buiten in de natuur, we weten het wel, doet goed. Uit onderzoek blijkt dat bij het zien van groen, het zicht op planten ons positiever maakt, creatiever en kalmer. Frisse lucht ververs je geest en zonlicht heeft naast de aanmaak van vitamine D, een positief effect op de aanmaak van een ander gelukshormoon, serotonine.
Sociaal netwerk Sociaal contact zorgt voor een hogere mate van geluk, ook voor introverte mensen. We worden gelukkig als we familie hebben, we worden gelukkig als we vrienden hebben en bijna alle andere dingen waarvan we denken dat we gelukkig worden, zijn eigenlijk manieren om meer vrienden en familie te krijgen.
Wat kun je zelf doen om meer geluk te ervaren?
Tel je zegeningen Maak een lijst van de dingen waar je gelukkig van wordt. Voor de een is dat een dagelijks ritueel voor de ander is het een keer per week.
Act of kindness Doe iets aardigs voor de ander zonder dat je er direct zelf iets aan hebt.
Optimisme Optimisme kun je oefenen door een toekomstige zelf te beschrijven op een positieve manier en daarna visualiseer je jezelf zo levendig mogelijk.
Mijmeren Geluk kun je niet alleen maken, het is ook belangrijk dat je in staat bent om te ontvangen. Een bepaalde passiviteit. Net zoals met het schrijven van deze blog, voorafgaand hieraan is het moment van mijmeren. Gun jezelf dat moment van mijmeren. Even niets waarin er ruimte ontstaat voor inspiratie.
Kip en het ei
Wat is de relatie tussen geluk en gezond? We weten dat lachen pijn kan verminderen denk aan de cliniclowns. En wanneer je gelukkig bent het glas halfvol is in plaats van half leeg. Je perceptie veranderd, je zit de dingen meer vanuit de zonnige kant.
Andersom geldt het ook. Wanneer je lekker in je vel zit, je gezondheid optimaal is heb je het gevoel de hele wereld aan te kunnen. Zelf kan ik enorm gelukkig worden als ik het rondje van tien kilometer weer aan een stuk kan hardlopen.
Maar ben je gelukkig omdat je gezond bent of ben je gezond omdat je gelukkig bent. Daar is wetenschappelijk nog geen antwoord op. Wel ervaar je dat beide elkaar kunnen beïnvloeden.
Kan ik je ondersteunen?
Hoe fijn zou het zijn om een vastenkuur te doen om daarna gelukzalig door het leven te gaan! Dat is natuurlijk niet mogelijk. Wel weet ik dat vasten bijdraagt aan het gezonheidsbewustzijn. Het leert je opnieuw te voeden. Kun je wel een steuntje in de rug gebruiken? Mail me gerust.
Bronnen
Voor deze blog heb ik mijn eigen kennis en ervaring kunnen delen en daarnaast een aantal bronnen gebruikt:
ACSM’s Health & Fitness Journal: May/June 2013 – Volume 17 – Issue 3 – p 8-13